ادامه تحصیل در دانشگاه های اتریش برای افرادی که مقطع متوسطه دو را سپری کرده اند امکان پذیر میباشد .لذا افراد میتوانند با ارائه مدرکی دال بر پایان این دوره طبق ضوابطی وارد دانشگاه های این کشور شده و مرحله آموزش عالی را با ورود به مراکز مختلف دانشگاهی شروع کنند. در این میان هر ساله تعدادی از افراد خارجی اتریش را به عنوان مقصد ادامه تحصیل خود انتخاب میکنند که عواملی مثل نظام آموزشی ایده آل، هزینه های کم ،سطح بالای استانداردهای هزینه ی زندگی در اتریش در مصمم شدن برای اخذ این تصمیم اثرگذار می باشد.
- مدرک دبیرستان معادل مدرک اتریشی یا اینکه گواهینامه ارزشیابی شده پایان تحصیلات دانشگاهی و دوره پس از دوره متوسطه از موسسات آموزشی
-گواهی که مربوط به دسترسی مستقیم به دوره مورد نظر از تحصیلات در کشور اتریش مربوطه کسب شده باشد. به طور معمول این در مورد متقاضیان از کشورهای عضو اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا اعمال نمی‌شود.
زبان تدریس در دانشگاه های اتریش زبان آلمانی است لذا افراد متقاضی ورود به این مراکز آموزش عالی باید مدرک زبان آلمانی حداقل در سطح B1 داشته باشند . و یا اینکه بدون داشتن این مدرک جهت ادامه تحصیل در اتریش اقدام کرده و قبل از ورود به دانشگاه، به یادگیری این زبان در کالج های این کشور بپردازد.
دولت اتریش برای همه دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاهی زمانی را برای کار دانشجویی در نظر گرفته است که این زمان برای دانشجویان دوره کارشناسی 10 ساعت کار در هفته در نظر گرفته شده است. دانشجویان ایرانی متقاضی ورود به اتریش جهت ادامه تحصیل باید بدانند که شرط اولیه و مهم ورود به مقطع لیسانس کشور اتریش ارائه دادن گواهی اشتغال به تحصیل و ویزای تحصیلی اتریش و قبولی در کنکور سراسری و پذیرش در یکی از دانشگاه های دولتی کشور ایران میباشد.
البته یک استثنا هم در این مورد وجود دارد و آن اینکه برای پذیرش در برخی رشته های دانشگاهی کشور اتریش فرد باید در آزمون ورودی مخصوص با زبان آلمانی شرکت نماید.
افرادی که قصد ادامه تحصیل با مدرک لیسانس در این کشور را دارند باید بدانند که مقطع کارشناسی ارشد در این کشور فرق چندانی با لیسانس ندارد جز در مواردی مثل افزایش مقدار کمی شهریه و و اینکه به فرد بعد از پایان این دوره اجازه اقامت یک ساله و تبدیل ویزای تحصیلی به کاری میدهند که در در این مدت بتوانند برای خود کاری پیدا کنند.
در دانشگاه های اتریش و موسسات علمی هر کشور بنا به دلایل مختلفی از جمله استفاده از اساتید مجرب، به روز کردن دائمی شیوه های تحصیلی، اعمال قوانین غیر قابل اغماض در مورد تحصیل افراد بومی و غیر بومی خود و بسیاری از عوامل مختلف دیگر، دسته ای از رشته ها باپیشرفت قابل توجهی در سراسر دنیا مطرح میشوند . رشته های تحصیلی در کشور اتریش نیز تعدد زیادی دارند که هر ساله عده ی زیادی در این رشته ها به تحصیل در اتریش مشغول هستند . دانشجویان خارجی متقاضی ادامه تحصیل در این کشور بیشتر به سمت رشته های پزشکی و دندان پزشکی و نیز داروسازی گرایش دارند.
از این رو بنا به دلیل درخوست های زیاد جهت پذیرش در این رشته ها افراد علاوه بر رعایت شرایط تحصیل در اتریش ملزم به شرکت در آزمون های ورودی پیش بینی شده برای این رشته ها میباشند. یکی از پیش شرط های انتخاب رشته های پزشکی و دندان پزشکی مطابقت داشتن رشته تحصیلی مقطع قبلی با رشته انتخابی جدید است. به استثای موردی که دانشگاه مبدا فرد این رشته را نداشته باشد، فرد از این قاعده مستثنی میشود.
علاوه بر رشته های حوزه سلامت ، رشته هایی مانند اقتصاد، روانشناسی، رشته های هنری دانشکده ی هنرهای عالی نیز در زمره پرطرفدارترین رشته های دانشگاهی اتریش شناخته میشود. که برای آنها نیز محدودیت پذیرش وجود دارد.
طول دوره کارشناسی رشته های فوق 2 تا 3 سال ، مقطع کارشناسی ارشد 2 سال و دکتری تقریبا 3 سال برنامه ریزی شده است . که تدریس دروس این مراکز در دو مقطع ارشد و دکتری آلمان و انگلیسی و در دوره کارشناسی تنها به زبان آلمانی صورت میپذیرد.لازم به ذکر است که طول دوره دندان پزشکی 6 سال میباشد.
دانشجویان خارجی در طول تحصیل بنا به دوره تحصیلی اجازه 20 تا 30 ساعت کار دانشجویی برای هزینه زندگی در اتریش همزمان با تحصیل خود هستند.
به طور کلی سیاست سیستم آموزشی اتریش بر این قرار قرار گرفته است که تحصیل در تمامی مقاطع تحصیلی برای همه دانش آموزان و دانشجویان بصورت رایگان باشد. بنا بر همین سیاست تحصیل رایگان در اتریش ، دانشگاه های این کشور با تقاضای پذیرش زیادی از جانب دانشجویان بین المللی مواجه شده اند و به همین دلیل این کشور از لحاظ صنعت دانشجویی رشد قابل توجهی داشته است.
تحصیل رایگان در اتریش راه را برای اخذ ویزا و اقامت ودر نهایت دریافت تابعیت این کشور، نسبت به گذشته هموارتر کرده است.
دو نوع دانشگاه در کشور اتریش مشغول به فعالیت هستند: دانشگاه دولتی، دانشگاه خصوصی
فارغ التحصیلی دانشجو از مقطع دیپلم و پیش دانشگاهی یا دیپلم ۱۲ ساله شرط اول دریافت پذیرش از دانشگا های رایگان اتریش است .
شرط دوم برای دریافت این پذیرش به تحصیل در دانشگاههای ایران به خصوص دانشگاه سراسری و هزینه ی تحصیل در اتریش در برخی مواقع دانشگاه آزاد میباشد.در برخی از رشته ها دانشجو میبایست 70 واحد درسی را گذرانده باشد . که در برخی از موارد دانشگا های اتریش تمامی این واحد ها را معادل نکرده و فرد ملزم به گذراندن دوباره آنها هستند.
نکته قابل توجه در استفاده از فرصت دریافت پذیرش دانشگاه های اتریش این است که اخیرا چنانچه دانشجو فارغ التحصیل از دانشگاه های آزاد باشد نمیتواند مشمول این قاعده شود.
در این کشور دو نوع از دانشگاه ها مشغول فعالیت هستند. دانشگاه های دولتی و دانشگاه های خصوصی . تحصیل در دانشگاه های دولتی این کشور اکثرا بصورت رایگان است و یا در صورت رایگان نبودن شهریه اندکی از دانشجویان بویژه در رشته های پزشکی دریافت میشود که دراین صورت با احراز شرایطی دانشجو از همین پرداخت اندک هزینه های زندگی در اتریش هم معاف میشود. به عنوان مثال یکی از راه های معافیت از پرداخت شهریه توانایی دانشجو در ارتقا معدل و یا دستیابی به معدل بالاست.
در دسته ی دیگری از انواع دانشگاه های این کشور موسسات آموزش عالی خصوصی اتریش قرار میگیرند که از نظر رتبه بندی علمی، در سطح نازل تری نسبت به دانشگاه های دولتی قرار دارند و چنانچه فرد در این دانشگاه ها مشغول به تحصیل شود باید متحمل پرداخت شهریه بیشتری به نسبت مراکز دولتی شود.
دوره کارشناسی ارشد و دکترا بعنوان مقاطع تحصیلات تکمیلی در نظام های مختلف علمی شناخته میشوند که این دو دوره در کشور اتریش نیز در مراکز آموزش عالی تدریس میشوند. ورود به این دوره ها خود مستلزم اخذ مدارک خاصی میباشد. که با توجه به مهاجر پذیر بودن کشور اتریش در زمینه تحصیلات ، در این مطلب به بررسی دوره های تحصیلات تکمیلی در این کشور برای مهاجران تحصیلی میپردازیم.
به عنوان مثال فرد متقاضی جهت ورود به دوره ارشد باید الزاما دوره کارشناسی را در دانشگاه ها سپری کرده باشد. هزینه زندگی دانشجویی در دوره فوق لیسانس در اتریش مبلغی حدود 750 یورو برآورد شده است که شامل هزینه های مختلف ، مرتبط با دانشجویی در این مقطع میشود.
طبق قوانین آموزش عالی این کشور به دانشجویان مقطع کارشناسی اجازه 10 ساعت کار در هفته داده میشود که فرد بتواند از این طریق بخشی از هزینه های زندگی در اتریش خود را تامین نماید.
از مزیت های اعطایی به دانشجویان کارشناسی ارشد در اتریش میتوان از امکان تبدیل ویزای تحصیلی اتریش به ویزای کاری اشاره کرد. بدین صورت که بعد از پایان تحصیلات ارشد فرد به مدت یکسال اجازه اقامت در این کشور به جهت یافتن شغلی مناسب پیدا میکند.
برای ورود به دانشگاه های اتریش در مقطع دکترا، به طور معمول داوطلب باید دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه های آزاد و یا سراسری داخل کشور و یا کشور های دیگر باشد. طول دوره دکتری در اتریش 5 سال میباشد که هر سال تحصیلی شامل دوترم میشود. در اکثر رشته دکترای اتریش پذیرش مستقیم و به صورت قطعی صادر می شود اما در رشته های علوم پزشکی و پیرا پزشکی، داروسازی، روان شناسی، و تعدادی دیگر از رشته ها دارای آزمون ورودی است که لازم است فرد بعد از دریافت ویزا به اتریش رفته و در آزمون و مصاحبه ورودی شرکت نمایند. داوطلبانی که این مرحله را با موفقیت به پایان ببرند میوانند با اخذ ویزای دانشجویی وارد اتربش شده و تحصیل خود را آغاز نمایند. علی رغم اینکه شرایط پذیرش در هر دانشگاه با دانشگاه دیگر متفاوت است. اما به صورت کلی ارائه مدارکی مانند:
۱- کپی تمام صفحات پاسپورت با اعتبار بیش از شش ماه
۲- دوازده قطعه عکس رنگی
۳- ترجمه رسمی شناسنامه و کارت ملی
۴- ترجمه رسمی و تایید شده مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد
۵- ترجمه رسمی و تایید شده ریز نمرات کارشناسی و کارشناسی ارشد
۶- دو عدد توصیه نامه از اساتید قبلی
۷- رزومه
۸- بیانیه هدف
۹- مدرک زبان انگلیسی و یا آلمانی (در صورت وجود)
۱۰- گواهی اشتغال به تحصیل (در صورت وجود)
۱۱- گواهی عدم منع تحصیل (N.O.C ) از دانشگاه محل تحصیل قبلی، برای اقدام جهت پذیرش مقطع دکتری در این کشور الزامی است.
یکی از مزیت های تحصیل در اتریش کشورهای خارجی به ویژه کشورهای مهاجر پذیر و قدرتمندتر علمی استفاده از بورسیه های مختلف شرایط تحصیل در اتریش است که از مهم ترین آنها میتوان امکان تحصیل رایگان در این واحدها را نام برد.کشور اتریش به دلیل بالا بودن سطح کیفی زندگی،امنیت ، بالا بودن تراز علمی دانشگاه ها مورد توجه بسیاری از افراد برای مهاجرت به این کشور قرار گرفته است .
علی رغم اینکه بیشتر دانشگاه های اتریش دارای نظام تحصیل رایگان در اتریش هستند اما برای برخی از دوره های تحصیلی آن مبلغی به عنوان شهریه در نظر گرفته شده است که به نسبت دولتی یا خصوصی بودن مرکز و نیز مقطع تحصیلی این مبلغ متفاوت است.
به طور کلی سیاست کشور اتریش فراهم کردن شرایط تحصیلی رایگان درتمامی مقاطع تحصیلی است ولی با این وجود در برخی از موسسات شهریه ی کمی دریافت میشود این مبلغ برای دانشگاه های اتریش ارائه دهنده دوره های پزشکی در اتریش و دندان پزشکی هزینه ای بین 300 تا 760 یورو میباشد.
در یک تشریح جزیی تر میتوان گفت که دانشجویان شهروند اتحادیه اروپا و منطقه اقتصادی اروپا و افراد دارای حقوق برابر با شهروندان اتریشی (شهروندان دارای اقامت دائم، شهروندانی با اقامت در اتریش حداقل پنج سال قبل از شروع تحصیلات، و غیره) بایستی شهریه 363.36 یورو در هر ترم را پرداخت کنند. البته این مساله بستگی به نوع مقطع لیسانس، فوق لیسانس یا دکترا دارد. دانشجویان کشورهای ثالث ملزم به پرداخت شهریه 726.72 در طول هر ترم و هزینه زندگی در اتریش هستند.
نکات قابل ذکر در راستای این توضیحات این است که که چنانچه فرد موفق به کسب معدل بالا در دوره تحصیل شوند بنا بر ضوابطی میزان شهریه برای آنها تقلیل میابد. گفتنی ست که برخی از این مراکز آموزشی حتی همین شهریه اندک را هم دریافت نمیکنند. البته برخی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی که خدمات و دروس خاصی را ارائه میدهند مبالغ بیشتری را دریافت میکنند.